Sunday, July 16, 2006

ASHKAVAND- گوسفند سیاه

یک مهندس، یک فیزیکدان، و یک ریاضیدان سوار بر قطار در چمنزارهای استرالیا حرکت می‌کردند. مهندس از پنجره‌ی قطار یک گوسفند سیاه می‌بینه و با هیجان‌ می‌گه: «آه! گوسفندهای استرالیایی سیاه هستند». فیزیکدان می‌گه: «نه! بهتره بگیم در استرالیا گوسفند سیاه هم وجود داره». ریاضیدان می‌گه: «شما اصلن دقیق حرف نمی‌زنید. در استرالیا دست‌کم یک گوسفند وجود دارد که دست‌کم یک طرف بدنش سیاه است».این چیزی که گفتم یک جوک معروف است که شاید شما هم شنیده باشید. غرض از گفتن این جوک بسط موضوعی بود که در موردش حرف می‌زدم. صحبت این بود که بر چه اساس می‌توان نتایج یک سری آزمایش (فیزیکی یا غیر فیزیکی) محدود را به‌صورت قانون تعمیم داد؟ دوستی به‌نام کیمیا در کامنت‌ها به‌درستی اشاره کردند که برای قوانین مثال نقض پیدا نشده است. این لزومن به این معنی نیست که قوانین ابطال‌ناپذیرند و هیچ‌گاه نقض نمی‌شوند.مثلن در جوک بالا، از دیدگاه یک فیزیکدان اگر تعداد زیادی گوسفند ببینیم که هیچ‌کدام سفید نباشند، قانع می‌شویم که گوسفند موجودی سیاه است. از دیدگاه یک ریاضیدان، این دلیل قانع‌کننده نیست. چون به هر حال همه‌ی گوسفندان را ندیده‌ایم.حالا یک سؤال اساسی‌تر. جایگاه شناخت و آگاهی به پدیده‌های فیزیکی چه می‌شود؟ طبق بحث بالا، روش تجربی ناقص


ودیروز این پست جادی را در مورد چرنوبیل دیدم. اگرچه چرنوبیل شهرت زیادی داره، خیلی موارد دیگه هست که بیشتر مردم از اون بی‌خبر هستند.همون طور که خودتون می‌دونید، در خاک موارد رادیواکتیو وجود دارد و ما دایمن در معرض تشعشع‌های رادیواکتیو هستیم. به همین خاطر، مصالح ساختمانی هم در طول عمر خود مقداری تشعشع تولید می‌کنند که به آن تشعشع زمینه (Backgound Radiation) می‌گویند. فکر می‌کنید بالاترین مقدار تشعشع زمینه مال کدام منطقه است؟ تعجب می‌کنید اگر بگویم. شهر رامسر در شمال ایران.مقدار متوسط تشعشع زمینه در جهان ۳ میلی‌سیورت (mSv) در سال است. در رامسر این عدد ۱۰۰ میلی‌سیورت در سال است. در سال ۱۹۹۰، مهدی سهرابی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در یک مقاله از خانه‌ای صحبت کرد که سطح تشعشع آن ۱۳۲ میلی‌سیورت در سال بود. برای درک این عدد، خوب است توجه کنید در یک اسکن توموگرافی از مغز (CT Scan) بیمار تنها ۱۰ میلی‌سیورت دریافت می‌کند. پس زندگی در آن خانه مثل این است که ماهی یک بار اسکن مغزی کنید.علت این تشعشع بالا چیست؟ خوب چشمه‌های جوشان غنی از رادیوم، از دل زمین بیرون می‌آیند و مواد رادیواکتیو و مخصوصن گاز رادون را آزاد می‌کنند. رادون ۲۲۶ یک گاز بی‌اثر ولی رادیواکتیو است که در رامسر غلظت بالاتری دارد.توضیح: رامسر بیش‌ترین تشعشع طبیعی را دارد. آلوده‌ترین نقطه‌ی کره زمین به‌خاطر زباله‌ی اتمی، دریاچه‌ای نزدیکی چلیابنسک در روسیه است. یک ساعت ایستادن در کنار این دریاچه می‌تواند منجر به مرگ شود.منبع: جاهای زیادی را خواندم ولی این گزارش از جواد مرتضوی از دانشگاه کیوتو خیلی خوب است.پانوشت: در حادثه‌ی چرنوبیل، میزان تشعشع متوسط در ۲۰ سال اخیر حداکثر ۲۵ میلی‌سیورت بوده است. یعنی رامسر از چرنوبیل آلوده‌تر است. با این که در کل با جادی موافقم، به نظر می‌رسد چرنوبیل بیش‌تر یک ابزار سیاسی باشد برای قانع کردن افکار عمومی. به نظر من این روش اطلاع‌رسانی زیاد شایسته نیست روش ریاضی غیرعملی است. پس چگونه شناخت به دست آوریم؟ در پست‌های بعد می‌گم که اصولن شناخت چی هست.پانوشت: می‌خواهم یک سفر نسبتن طولانی بروم. آن جایی که می‌روم دسترسی کمتری به اینترنت خواهم داشت. ممکن است وبلاگ را کمتر به‌روز کنم ولی حتمن هر دو-سه روز می‌نویسم. اگر هم دیگر ننوشتم معلوم می‌شود که بلایی سرم آمده. :))

0 Comments:

Post a Comment

<< Home